Historische Artikelen

Arsène vertelt

DNA: De ontrafeling van een oeroude chemische molecule - Arsène Lepoivre

Alfred Nobel (1833-1896): het geloof in het eigen kleine ik - Arsène Lepoivre

Artikelen uit Mens & Molecule

Als onafhankelijk vakblad voor chemisch en biotechnologisch Vlaanderen, blijft Mens & Molecule (MeMo), het belangrijkste nieuwsorgaan van de KVCV. Mens & Molecule informeert haar lezers over recente ontwikkelingen in de chemie en aanpalende vakgebieden, en dit zowel aan universiteiten en onderzoekslaboratoria als binnen bedrijven en organisaties.

Desalnietemin hecht Mens & Molecule ook veel belang aan de historiek der scheikunde en bericht ze op regelmatige basis over belangrijke mijlpalen binnen de geschiedenis van de chemie. Ook verslagen van de voorbije activiteiten van de Sectie Historiek en boekreviews van recente publicaties krijgen een plaatsje binnen de KVCV pagina's.

De Sectie Historiek heeft in overleg met de redactieraad van Mens & Molecule besloten om een archief aan te leggen van historisch getinte artikelen. In de onderstaande tabel kan u een overzicht terugvinden van alle historische artikelen die destijds gepubliceerd zijn geweest in Mens & Molecule. Door op de titel van een artikel te klikken, wordt u onmiddellijk doorverwezen naar de bijhorende PDF versie.

Elementorum Etymologia

Een tweetal eeuwen geleden ging de halfmystieke abracadabra der alchemie over in een meer moderne, wetenschappelijke scheikunde. De koortsachtige zoektocht naar goud, de steen der wijzen en levenselixirs werd stopgezet, en de chemische nomenclatuur onderging een sterke verheldering dankzij het werk van Antoine Laurent Lavoisier en tijdsgenoten. De oude draak die copuleerde met de Alpenarend werd vervangen door met ammoniumchloride reagerende salpeter.

De geheime codetaal der alchemisten moest plaats maken voor de kristalheldere nomenclatuur van de moderne laborant. Zo ook moesten de Aristotelische elementen vuur, water, lucht en aarde plaats maken voor de enkelvoudige stoffen van Lavoisier. Het hoofdbestanddeel van water werd waterstof, en dat van houtskool, koolstof. Het inerte gas waar muizen in stikten kreeg de naam stikstofgas.

Toch blijven verschillende namen van de chemische elementen gehuld in een mist van mysteriositeit. Namen zoals dysprosium, niobium, promethium en osmium klinken al even raadselachtig als copulerende draken en tweekoppige pelikanen. Hoe kwamen de moderne scheikundigen in godsnaam tot dergelijke vreemd klinkende namen ? En welke is de betekenis die hierachter verscholen zit ? Kortom, wat is de etymologische oorsprong van de elementennamen ?

In een gloednieuwe 19-delige reeks, de Elementorum Etymologia genaamd, zullen de vaak prachtige etymologische verhalen van de 118 elementennamen uit de doeken worden gedaan. Gaande van fosfor, de drager van het licht, tot dysprosium, de moeilijk bereikbare, en osmium, de stinkende.

De Elementorum Etymologia zal de komende twee jaren lang op maandelijkse wijze verschijnen in het welgekende KVCV Actueeltje van Mens & Molecule (MeMo), het onafhankelijke vakblad voor chemisch en biotechnologisch Vlaanderen, en belangrijkste nieuwsorgaan van de KVCV  (Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging). Vaak zal ook een meer uitgebreide versie van de Elementorum Etymologia worden opgenomen op deze webpagina (zie onder).

Calendarium Historicum

De Calendarium Historicum is een historische kalender die vorig jaar verschenen is in het welgekende KVCV Actueeltje van Mens & Molecule (MeMo). Belangrijke historische gebeurtenissen werden gedurende tien MeMo's lang onder de loep genomen in de Calendarium Historicum. Telkens weer, werd de lezer op de hoogte gebracht van vier à vijf geschiedkundige evenementen en/of verjaardagen van gerenommeerde scheikundigen. Bovendien werd het verhaal van één van deze historische gebeurtenis-sen in meer detail uit de doeken gedaan, en werd het geheel verder opgefleurd met een welgekozen afbeelding.

Historische Artikelen

Hieronder volgt een lijst van enkele geschiedkundige artikelen die door de leden van de Sectie Historiek werden neergeschreven en vanaf nu ook online gelezen kunnen worden.